🌳เพอร์ไลท์ เป็นหินภูเขาไฟที่เกิดการแปรสภาพ มีน้ำหนักค่อนข้างเบา มีแร่ธาตุต่างๆ ได้แก่ ซิลิกา อลูมิเนียม โพแทสเซียม เป็นหลักๆ มีธาตุเหล็ก แมกนีเซียม แคลเซียมอยู่ด้วย ข้อดีของเพอร์ไลท์คือ เสื่อมช้า มีค่า pH เป็นกลาง เวลาเรานำใส่กระถางสามารถปรับแต่งค่า pH ให้เป็นกรดนิดๆด้วยการเติมคานูมา, ใบมะขามหมัก, ใบก้ามปูหมัก หรืออินทรีย์วัตถุอื่นๆ ที่มีค่า pH ต่ำได้ นอกจากนี้ เพอร์ไลท์ยังมีความสามารถในการรักษาความชื้นได้ดี เมื่อเราผสมเพอร์ไลท์ในอัตราส่วนเยอะๆในระบบปลูก จะไม่ค่อยเจอปัญหารากเน่าจากน้ำขัง เนื่องจากตัวเพอร์ไลท์เองเป็นอนินทรีย์วัตถุ และมีความสามารถในการระบายน้ำได้ดี ในขณะเดียวกันก็รักษาความชื้นได้เหมาะสมด้วย ผสมลงปลูกแรกๆอาจจะต้องรดน้ำบ่อยหน่อยนะคะ เพื่อให้เพอร์ไลท์เปียกๆอยู่ตัว ไม่เช่นนั้นจะแห้งค่อนข้างง่าย แต่พอปลูกไปสักพักมีอายุ เพอร์ไลท์จะเป็นวัสดุปลูกที่คุมความชื้นได้ดีงามค่ะ

ในสวนไม้ประดับต่างๆ จะเจอสูตรคล้ายๆกัน เช่น

🌳เพอร์ไลท์+กาบมะพร้าว = เลี้ยงไม้ธรรมดา ไม้ฟอกอากาศ ไม้กระถาง

🌳เพอร์ไลท์+พีทมอส = ไม้ชำ วางข้อ ทำรากในถุงอบ

🌳เพอร์ไลท์+ขุยมะพร้าว = ไม้ชำ วางข้อ ทำรากในถุงอบ

🌳เพอร์ไลท์+หินภูเขาไฟ+กาบมะพร้าว = ระบายน้ำดี ลดต้นทุน เสริมจุลธาตุ มีตัวเก็บประจุปุ๋ย

🌳เพอร์ไลท์ล้วนๆ = ล่อรากเพาะไข่, ปลูกกระถางแบบเน้นหรูๆระบายน้ำจัดแต่ไม่แห้ง

กาบมะพร้าว

🌳กาบมะพร้าว วัสดุปลูกยอดนิยมอันดับหนึ่งตลอดกาล ด้วยราคาถูก หาซื้อง่าย ใช้งานได้ครอบจักรวาล กาบมะพร้าวมีคุณสมบัติครบถ้วนสำหรับการเจริญเติบโตของต้นไม้ กาบมะพร้าวล้วนๆนี่แหละปลูกได้แทบทุกอย่าง เหลือแค่ใส่ปุ๋ยเท่านั้นเอง

กาบมะพร้าวมีเส้นใยสูง เส้นใยในตัวกาบมะพร้าวเองจะเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตเล็กๆอย่างจุลินทรีย์ต่างๆในดินที่ช่วยให้รากเจริญเติบโตได้ดี ย่อยสารอาหารต่างๆส่งให้รากไม้

กาบมะพร้าวมีข้อควรระวังอยู่เล็กน้อย คือบางแหล่งมีความเข้มข้นของสารแทนนินสูงมาก ตัวสารแทนนินเองมีค่า pH ค่อนข้างต่ำ อาจทำให้ pH ในดินต่ำลงไปด้วย ส่งผลให้การดูดซึมจุลธาตุบางตัวแย่ลงเช่น แมกนีเซียม ซึ่งอาจทำให้ใบเหลืองได้นั่นเอง การใช้งานกาบมะพร้าวแบบปลอดภัย อาจจะนำไปแช่น้ำทิ้งไว้ก่อนสักคืน ล้างหลายๆน้ำ เท่านี้ก็หายห่วงได้เลยค่ะ

สูตรผสมยอดนิยม

🌳กาบมะพร้าวสับล้วนๆ = คนมือเย็นปลูกต้นไม้

🌳กาบมะพร้าว+เพอร์ไลท์ = ต้นทุนต่ำ ดินโปร่งสบาย

🌳กาบมะพร้าว+หินภูเขาไฟ+เพอร์ไลท์=โปร่งมาก กระถางเย็น

🌳กาบมะพร้าว+พีทมอส=แฉะ เน้นอุ้มน้ำ อุ้มความชื้น

🌳กาบมะพร้าว+ดินสูตรใดๆก็ได้ที่ต้องการ=ลดต้นทุน

พีทมอส (PEAT MOSS)

พีทมอส เป็นวัสดุปลูกประเภทสารอินทรีย์ เกิดจากซากพืชทับถมกัน มีสารอาหารกำลังดีเหมาะแก่การเพาะต้นกล้า ผสมกับดินปลูกได้ทุกสูตร มีราคาเบาบางนำมาผสมเพื่อลดต้นทุน และเพิ่มสารอาหารให้แก่ต้นไม้ได้ดีมาก ตัวพีทมอสเองเดี่ยวๆ ไม่เหมาะสำหรับการปลูกไม้กระถางใหญ่ เนื่องจากมีคุณสมบัติอุ้มน้ำ ระบายน้ำไม่ดีนัก จับตัวเป็นก้อน เมื่อใช้งานเป็นเวลานานจะเริ่มกดทับและเป็นก้อนแข็งบ้าง เราสามารถเติมวัสดุปลูกอื่นๆเสริมลงไปเพื่อเพิ่มความโปร่งระบายน้ำมากขึ้นได้ค่ะ

🌳สูตรปลูกยอดนิยมสำหรับไม้วางข้อ ไม้ชำ

พีทมอส+เพอร์ไลท์=ตัดอบ ตัดชำ ครอบจักรวาล

พีทมอส+หินภูเขาไฟ=เหมือนข้างบนมีรูพรุนมาก ระบายน้ำดี

พีทมอส+หินภูเขาไฟ+เพอร์ไลท์=ปลูกฟิโล มอน ซิงโกเนี่ยมได้หมดเลยค่ะ

พีทมอสล้วนๆ=เพาะเมล็ด กล้าไม้

เปลือกสน (Pine Bark)

🌳เปลือกสน เป็นอีก 1 พรีเมี่ยม เรียกได้ว่าเป็นกาบมะพร้าวเวอร์ชั่นอัพเกรดแล้ว เปลือกสนไม่ว่าจะจากประเทศไหน สามารถใช้งานได้เลยไม่ต้องแช่น้ำเหมือนกาบมะพร้าว โดยเปลือกสนมีหลายแหล่งได้แก่ นิวซีแลนด์ ฝรั่งศษ และจีน โดยเปลือกสนนิวซีแลนด์และฝรั่งเศษมักจะส่งมาแบบชื้นๆ ซึ่งเปลือกสนลักษณะนี้ จะมีจุลินทรียดีที่ส่งเสริมการเจริญเติบโตของต้นไม้อยู่ด้วย มีราคาสูงกว่าเปลือกสนจีน โดยเปลือกสนจีนจะมีกรรมวิธีอบแห้ง เราจะได้เปลือกสนแห้งๆปลอดเชื้อรามา (บางครั้งเปลือกสนนิวซีแลนด์-ฝรั่งเศษ จะเจอเชื้อราบ้างเป็นปกติ ไม่ใช่เชื้อราอันตรายแต่อย่างใด)

🌳โดยเปลือกสนนิยมนำมาผสมวัสดุปลูกเพื่อเป็นที่ยึดเกาะให้รากแตกแขนง เปลือกสนจะทำหน้าที่ดูดซับปุ๋ย และเป็นที่อยู่ให้แก่จุลินทรีย์ดีต่างๆ เปลือกสนไม่อุ้มน้ำจนแฉะเหมือนกาบมะพร้าว กลับกันเปลือกสนสามารถเก็บน้ำไว้ได้อย่างพอดิบพอดี พอหมาดๆ ไม่เปียกดูดน้ำ และสามารถระบายน้ำ-อากาศได้ดี ปลอดเกลือ มีน้ำหนักเบา

🌳สูตรผสม

เปลือกสน+ทุกอย่างที่หยิบได้=ได้หมด

หินภูเขาไฟ (Pumice)

🌳หินภูเขาไฟ หินพัมมิส เป้นหินอัคนีที่ได้จากการเย็นตัวของลาวาที่ปะทุออกมา เมื่อลาวาเย็นตัวรวดเร็วทั้งๆที่ฟองอากาศยังออกไม่ทัน ทำให้หินมีรูพรุนมาก มีน้ำหนักเบา ด้วยรูพรุนที่มีนี้ทำให้หินพัมมิสเหมาะสมที่จะเป็นแหล่งอยู่อาศัยของจุลินทรีย์ดีต่างๆในดิน หินพัมมิชยังมีแร่ธาตุต่างๆที่ส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืช เช่น แคลเซียม และซิลิก้า เมื่อผสมลงในวัสดุปลูกจะช่วยให้มีความโปร่ง ร่วน ไม่จับตัวเป็นก้อน ระบายน้ำได้ดี เมื่อตัวหินภูเขาไฟโดนน้ำ อุณหภูมิในกระถางจะลดลงจากการที่น้ำระเหยออกจากพื้นผิวของหินและดูดเอาความร้อนลอยออกไปด้วย ทำให้นอกจากจะนิยมผสมในกระถางแล้ว ยังสามารถนำมาวางในจานรอง เพื่อวางกระถางอีกที หรือนำมาใช้ล่อราก เพาะไข่พืชต่างๆได้ดี

หินภูเขาไฟมีหลายขนาด โดยส่วนมากกระถางเล็กๆ อย่างกระถางขนาด 4-6 นิ้ว จะใช้หินภูเขาไฟเบอร์ 00-01 สำหับผสมในกระถาง และใช้หินเบอร์ใหญ่กว่ารองก้นกระถาง

การใช้หินภูเขาไฟรองก้นกระถาง ช่วยได้ดีเรื่องการระบายน้ำและอากาศในกระถาง ช่วยให้รากพืชไม่เปียกแฉะหากก้นกระถางจุ่มน้ำอยู่

หากชอบการล่อรากด้วยน้ำจานรอง เราสามารถปลูกต้นไม้ในกระถางทรงสูงๆหน่อย แล้วรองก้นกระถางด้วยหินภูเขาไฟเบอร์ใหญ่สูงๆ แล้วค่อยนำก้นกระถางไปจุ่มน้ำ การรองก้นสูงๆแบบนี้จะช่วยไม่ให้บริเวณที่วัสดุปลูกมีความหนาแน่นมากต้องมาแฉะหรือจมน้ำ ซึ่งมักเป็นสาเหตุของการเกิดโรครากเน่านั่นเอง

สูตรผสมยอดนิยม

🌳หินภูเขาไฟเพียวๆ = ล่อราก เพาะไข่

🌳กาบมะพร้าวสับ+หินภูเขาไฟ = เพิ่มความโปร่งให้กาบมะพร้าว

🌳หินภูเขาไฟ+เพอร์ไลท์ = โปร่งไม่รู้จะโปร่งยังไง อย่าลืมเติมปุ๋ย

เวอร์มิคูไลท์ (Vermiculite)

🌳เวอร์มิคูไลท์ เป็นแร่ชนิดหนึ่งที่มีจุดเด่นคือมีความมันวาวของอลูมินั่มชัดเจน ในขณะเดียวกันก็แทรกไปด้วยสีขาวของแมกนีเซียม และสีดำของสารประกอบซิลิก้า คุณสมบัติสุดเทพของแร่ตัวนี้คือมีความสามารถในการเก็บและปลดปล่อยปุ๋ยได้ดี ดูดซึมสารอาหารไว้ได้ดีมาก รักษาค่า pH ในดินดี มีความโปร่งน้ำหนักเบา แม้จะไม่โปร่งร่วนขนาดเพอร์ไลท์ เทียบกันแล้วเวอร์มิคูไลท์มีความแน่นกว่านิดหน่อยหากเปียกๆและจับตัวกัน เวอร์มิคูไลท์เมื่อเคยเปียกแล้วจะไม่แห้งผากเป็นฝุ่นแบบเพอร์ไลท์ จะยังรักษาความชื้นให้รากได้ดีงามตั้งแต่ครั้งแรกที่ผสมใช้ ข้อสำคัญคือเป็นแร่ที่มีความสะอาดปราศจากเชื้อโรคและสิ่งปนเปื้อน

ตัวอย่างสูตรการผสม

🌳เวอร์มิคูไลท์ล้วนๆ = เพาะชำต้นกล้า ปลูกผักไฮโดรโปนิก

🌳เวอร์มิคูไลท์+เพอร์ไลท์+กาบมะพร้าว=โปร่งแบบมีแร่ธาตุ

🌳เวอร์มิคูไลท์+กาบมะพร้าว=ความชื้นสูงกำลังดีมีแร่ธาตุ

🌳เวอร์มิคูไลท์+หินภูเขาไฟ+พีทมอส=เพาะชำวางข้อ

เลก้าบอล (Leca ball)

🌳เลก้าบอล (Leca ball) วัสดุปลุกที่ลดการจับตัวแน่นของดินในกระถาง เพิ่มช่องว่างในกระถางได้ดีมาก ส่วนมากถ้าไม่ผสมลงไปในกระถาง ก็จะนำมารองก้นกระถางกัน เลก้าบอลเป็นเม็ดดินเผาที่มีน้ำหนักเบา ลอยน้ำได้เลยทีเดียว ในเรื่องแร่ธาตุไม่โดดเด่น แต่เรื่องการทำรากถือว่าโหดมาก โดยเฉพาะในตระกูล Syngonium เราสามารถปลูกในกระถางทรงสูงหน่อย แล้วรองก้นด้วยเลก้าบอลเยอะๆ ก่อนจะเลี้ยงแบบจุ่มในจานรองน้ำ โดยให้ระดับน้ำไม่สูงเกินระดับของเลก้าบอล จะพบว่ารากของต้นไม้จะลงไปหาเลก้าบอลเพื่อกินน้ำ และจะไม่เจอโรครากเน่าจากการจุ่มน้ำแบบนี้ด้วยค่ะ

🌳นอกจากนี้ เลก้าบอลยังมีคุณสมบัติที่สำคัญคือลดอุณหภูมิในกระถางได้ดี เมื่อถูกน้ำและน้ำจะระเหยออก น้ำจะพาเอาความร้อนออกไปจากระบบปลูกเราด้วย คล้ายๆคุณสมบัติของหินภูเขาไฟ ทังซ่าน และหินส้มค่ะ

🌳สูตรการใช้งาน

-รองก้นกระถางต่างๆ

-เลี้ยงแบบเลก้าบอลล้วนๆในแก้วและใส่น้ำ

-ผสมลงในวัสดุปลูกได้ทุกชนิด

ทังซ่านสโตน (TangSan Stone)

🌳ทังซ่านสโตน เป็นวัสดุปลูกที่ขึ้นชื่อในด้านการล่อราก ทำรากต่างๆ ด้วยคุณสมบัติระบายน้ำและอากาศได้ดีมาก ผสมกับอะไรก็อร่อย ใช้งานได้หลากหลาย จะนำทังซ่านอย่างเดียวไปล่อรากไข่ Alocasia ก็ได้ หรือจะนำไปผสมวัสดุปลูกก็จะช่วยในด้านการระบายน้ำและอากาศ แถมยังช่วยลดอุณหภูมิในกระถางได้ดีอีกด้วย รากฝอยแตกดี เมื่อรื้อวัสดุปลูก หรือย้ายกระถางจะค่อนข้างจัดการง่าย เนื่องจากรากไม่พันติดกับวัสดุปลูกแนบแน่นแบบกาบมะพร้าว ทังซ่านก็จะมีคุณสมบัติคล้ายหินภูเขาไฟเวอร์ชั่นที่อัพเกรดเรื่องรูพรุนและการระบายน้ำนั่นเอง (ทำรากด้วย)

🌳สูตรการผสม

- ผสมกับสูตรไหนก็อร่อยค่ะ

- เพาะไข่เพียวๆก็สบาย

หินส้ม (Scoria)

🌳หินส้ม Scoria เป็นหินอัคนีชนิดหนึ่ง โดดเด่นเรื่องการเติมแร่ธาตุให้แก่ระบบราก โดยตัวเขาเองสามารถดูดซับปุ๋ยและปลดปล่อยออกมาได้อย่างดีงาม อีกทั้งยังมีคุณสมบัติในการระบายน้ำและอากาศได้ดี เป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำหรับใครที่เบื่อหินภูเขาไฟธรรมดาและอยากอัพเกรดให้เป็นหินภูเขาไฟที่มีแร่ธาตุสูงและแลกเปลี่ยนประจุได้ดีค่ะ

🌳หินส้มยังเป็นหินภูเขาไฟที่มีรูพรุนสูงมากๆ น้องมีแร่ธาตุที่สำคัญในตัวได้แก่ เหล็ก อลูมิเนี่ยม ซิลิกอน ไทเทเนี่ยม และอื่นๆ ที่เห็นว่ามีสีส้ม ก็เป็นเพราะการอ็อกซิไดซ์ของธาตุเหล็กในตัวน้องนี่แหละค่ะ เจ้าหินส้มตัวนี้ส่วนตัวโมใส่ในไม้สีทุกกระถางเลย เช่น Pink Princess และ Syngonium ต่างๆ เนื่องจากพวกนี้อัดปุ๋ยหนักมากค่ะ และผลที่ได้ทุกต้นตอบสนองกับวัสดุปลูกได้ดี รากดีงามแบบโพสต์ที่ผ่านๆมาค่ะ

คานูมา (Kanuma)

🌳คานูมา เป็นวัสดุปลูกจากญี่ปุ่น เรียกได้ว่ามีคุณสมบัติแตกต่างโดดเด่นจากตัวอื่นๆในเรื่องค่า pH ค่ะ เจ้าคานูมามีค่า pH ค่อนข้างต่ำ ช่วงดึงๆค่า pH ภาพรวมในกระถางให้ต่ำลงมา ค่า pH ต่ำกว่า 7 นิดหน่อยนี้เหมาะแก่การละลายและดูดซึมจุลธาตุแต่ละตัวเป็นอย่างมาก คานูมาจึงทำให้พืชได้รับสารอาหารอย่างครบถ้วนที่มีในกระถางนั่นเอง คานูมามีลักษณะทางกายภาพเป็นเม็ดสีเหลืองอ่อน ไม่แข็ง มีความนิ่มอ่อนโยนต่อรากไม้ สามารถควบคุมความชื้นในกระถาง ระบายน้ำได้ดี หากใช้โรยหน้ากระถาง ก็จะทำให้กะเวลารดน้ำได้ เนื่องจากเมื่อวัสดุปลูกแห้ง คานูมาจะมีสีอ่อนลงนั่นเอง เรียกได้ว่าถ้ามีติดบ้านก็น่าผสมน่าใส่กับไม้ทุกอย่างค่ะ บอนสีก็สามารถโรยหน้า หรือผสมลงไปได้นะคะ ด้วยจุดประสงค์คือการดึงค่า pH ให้ต่ำลงมาเพื่อกัดสีค่ะ

ดินญี่ปุ่นอาคาดามะ (Akadama)

🌳ดินญี่ปุ่นอาคาดามะ เป็นดินที่นิยมนำไปปลูกแคคตัส แต่สามารถผสมปลูกไม้ฟอกอากาศได้เช่นกัน เพื่อเอาคุณสมบัติการระบายน้ำที่ดี รูพรุน น้ำหนักเบา และสามารถเก็บประจุได้ดี ตัวอาคาดามะมีความสามารถในการระบายน้ำได้ดีกว่าคานูมา มีความอ่อนโยนต่อราก ทำให้ระบบรากเจริญเติบโตได้ดี สะอาด มีแร่ธาตุในตัวเม้ดดินเอง และสามารถเก็บสารอาหารที่ไหลผ่านมาไว้ในตัวและปลดปล่อยให้แก่รากได้ด้วยค่ะ

ดินญี่ปุ่น (Satsuma)

🌳ดินญี่ปุ่น Satsuma เราจะเห็นดินหลายๆสูตรผสมทั้งคานูมา อาคาดามะ และดินญี่ปุ่นตัวอื่นๆ ถ้าขี้เกียจซื้อหลายกระสอบ จัดตัวนี้ไปเลยทีเดียวค่ะครบ เจ้า Satsuma เป็นดินญี่ปุ่นที่ประกอบไปด้วยดินญี่ปุ่น 4 ตัวได้แก่ หินภูเขาไฟญี่ปุ่น (Karuishi) ดินคานูมา ดิน Red Akatsuch (ต้นกำเนิดอาคาดามะ) และอาคาชิ(ทราย) อย่างละเท่ากัน ทำให้คุณสมบัติของ Satsuma จะมีค่า pH ต่ำๆแบบคานูมา มีความระบายน้ำและอากาศได้ดีงามแบบอาคาดามะและทราย รวมทั้งมีแร่ธาตุในตัวเอง พร้อมทั้งยังสามารถกักเก็บปุ๋ยเอาไว้และปลดปล่อยให้แก่ต้นไม้ได้อีกด้วย ถ้าให้สรุปคือถ้าชอบการผสมดินญี่ปุ่นลงในกระถางแล้ว ตัวนี้ครบหมดเลยตอบโจทย์ โมได้ทดลองผสมใช้กับ Monstera Allbo พบว่าได้ผลดีงามมากค่ะ