ใบช้ำน้ำ สาเหตุ การรักษาและการป้องกัน

ใบช้ำน้ำ แก้ไขยังไง มีสาเหตุมาจากอะไร รักษาได้ไหม ?

  ใบช้ำน้ำ เป็นอาการที่ส่วนใดส่วนหนึ่งของใบเริ่มมีลักษณะอ่อนตัวลง อาจมีสีผิด และเสียสภาพไปอย่างรวดเร็ว เป็นลักษณะคล้ายใบไหม้เป็นจุดเป็นดวง  เกิดบริเวณปลายใบ หรือส่วนใดส่วนหนึ่งของใบ

อาการช้ำน้ำในไม้ด่าง เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงได้ยาก แต่ป้องกันได้บ้าง

บริเวณที่มีความด่างมาก หรือเผือกมาก จะเป็นบริเวณที่มีคลอโรฟิลล์อยู่น้อย ทำให้ใบไม่มีรงควัตถุมาปกป้องเซลล์จากแสงแดด และจะเป็นส่วนที่อ่อนแอบอบบางสำหรับต้นไม้ ทั้งจากแสงเอง เชื้อรา สภาพอากาศและการคายน้ำที่มากเกินไป

รูปใบช้ำน้ำของอิพิด่างขาว ต้นอิพิ 2 ใบนี้อายุประมาณ 2 เดือนได้แล้ว เนื่องจากต้นเขาแข็งแรงมาก ๆ จึงทำให้ช้ำน้ำยากขึ้น ต้องรอใบมีอายุมาก ๆ ก่อนจึงจะเริ่มเห็นอาการช้ำน้ำ ซึ่งเป็นปกติของไม้เผือกหรือไม้ที่มีความด่างมาก ๆ ค่ะ

โดยคร่าว ๆ ใบช้ำน้ำเกิดจากหลายปัจจัยประกอบกันไม่ว่าจะเป็นระบบรากที่ยังไม่แข็งแรงดี ระบบปลูกที่มีความแฉะ แน่น ไม่ระบายน้ำ สภาพแวดล้อมที่อบร้อน ไม่มีอากาศศถ่ายเท หรือแม้แต่อุณหภูมิและความชื้นที่แกว่งขึ้นลงจนต้นไม้ปรับตัวไม่ได้และอ่อนแอลง โมจะเรียบเรียงอย่างละเอียดเป็นข้อย่อยให้เห็นภาพชัด

อาการ ใบช้ำน้ำ เกิดจากอะไรได้บ้าง

ใบมีอาการเป็นวงช้ำ ใสๆ ใบเปื่อยไป ใบนิ่ม อาการเหล่านี้คืออาการใบช้ำน้ำ เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ได้แก่ ช้ำน้ำจากการคายน้ำ อากาศร้อนจัด อากาศไม่ถ่ายเท อุณหภูมิ สภาพแวดล้อมเปลี่ยนแปลงกระทันกันการรดน้ำที่มากเกินความจำเป็น และระบบรากที่ยังไม่แข็งแรงดี

การคายน้ำของพืชเกิดขึ้นมากเกินไป

โดยเฉพาะบริเวณปลายใบ ในบริเวณใบเผือกหากต้นไม้อ่อนแอ จะช้ำน้ำง่ายกว่าส่วนอื่นๆ เกิดขึ้นเมื่อระบบรากพืชไม่แข็งแรง เช่น

• ในไม้อนุบาลเนื้อเยื่อเนื่องจากระบบรากมีน้อยและอ่อนแอ

• ไม้ข้อปักชำ บางครั้งจะเห็นอาการช้ำน้ำในถุงอบ เนื่องจากไม้ข้อชำจะยังไม่มีราก หรือมีรากสำหรับดูดอาหารน้อย

• ไม้ที่ระบบรากถูกสารเคมีทำลาย เช่นการรดน้ำส้มควันไม้ผิดอัตราส่วนลงดิน รวมไปถึงยาฆ่าราต่าง ๆ ก็เช่นกัน (เกินขนาด)

• ไม้ที่เราเพิ่งรื้อกระถางหรือเปลี่ยนกระถางโดยการล้างราก เนื่องจากมีการสูญเสียปลายราก หรือระบบรากฝอยต่าง ๆ

ท่านใดที่ยังสงสัยเรื่องการอบต้นไม้ สามารถอ่านเรื่อง อบไม้ ทำไมต้องอบไม้ อบไม้อย่างไร และคำถามที่เจอบ่อย ได้เลยนะคะ เรียบเรียงไว้ให้อย่างครบเครื่องค่ะ

อากาศร้อนจัด อากาศไม่ถ่ายเท อบเกินไป และความชื้นมากเกินไปในเวลาเดียวกัน

จากที่โมเจอมาพบว่าไม้ทุกอย่างมีโอกาสช้ำน้ำได้หมด เช่น

• ในไม้เนื้อเยื่อ หากมีน้ำขังบนใบในช่วงที่อากาศร้อนจัด และใบนั้นเป็นใบด่าง จะพบว่าใบจะเปลี่ยนเป็นนิ่ม ๆ ใส ๆ และช้ำน้ำละลายไป

• และเช่นกันในไม้เนื้อเยื่อ แม้จะเป็นใบเขียว แต่ถ้าให้น้ำมาก แล้วร้อนอบ ใบก็สามารถเปลี่ยนเป็นใบนิ่มเละ และละลายไปพร้อมๆกับเชื้อราเข้าทำลาย

• อิพีด่างขาว เงินไหลมาด่างขาว พบว่าเมื่ออากาศร้อนอบไม่ถ่ายเท ส่วนที่จะช้ำไวที่สุดคือขอบใบที่ด่างจัดๆ หรือตรงกลางใบที่เผือก ด่างขาว

• อโลคาเซีย ส่วนมากจะพบอาการช้ำน้ำจากปลายใบขึ้นไป ตามด้วยจากขอบใบเข้ามา

ใบนี้บริเวณที่เป้นสีขาวเผือกช้ำน้ำและลุกลามไหม้ละลายหายไปหมดอย่างรวดเร็ว เนื่องจากมีช่วงที่อากาศร้อนจัดกว่าปกติ และโมตัดต้นไม้ใหญ่เพิ่ม (ที่พรางแสงให้อยู่) ทำให้อากาศร้อนกว่าเดิมมาก การแกว่งของอุณหภูมิและความชื้น จะมีผลต่อความแข็งแรงของต้นไม้โดยตรง โดยเฉพาะใบที่เผือกจะเจอปัญหามากกว่าใบเขียวที่แข็งแรง การรักษาใบช้ำน้ำลักษณะนี้ เล็มออกได้แต่ไม่ต้องทาปูนแดงนะคะจะลามค่ะ

การเหวี่ยงของอุณภูมิและความชื้นมากเกินไป

• การส่งพัสดุต้นไม้ เราจะพบว่าต้นไม้เคยโตและปรับสภาพอยู่กับแม่ค้าที่อุณหภูมิและความชื้นที่เขาเลี้ยงมา ก่อนที่จะเปลี่ยนมาอยู่ในกล่องที่อาจจะร้อนอบและมืด จนกระทั่งถึงมือลูกค้าที่บริเวณปลูกเป็นอีกสภาพแวดล้อมหนึ่ง ต้นไม้จะต้องปรับตัวไปมามากกว่า 2 ครั้ง ทำให้ระบบรากอาจเสียหาย หรือตัวต้นไม้เองอ่อนแอลง เราจึงพบว่าตอนอยู่กับแม่ค้าเลี้ยงดีจัง แต่พอเราซื้อมาทำไมช้ำบ่อยจัง ซึ่งจริงๆไม่ใช่ว่าเราเลี้ยงไม่เก่งค่ะ แต่เป็นเพราะต้นไม้ต้องปรับสภาพกับสถานที่ใหม่ และต้องการการดูแล และสังเกตุอาการในช่วงแรกๆมากกว่าต้นไม้ที่มีอยู่แล้ว

• การยกเข้าออกจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง หรือการเปิดปิดแอร์ที่อุณหภูมิและความชื้นระหว่างช่วงที่เปิดและช่วงที่ปิดแอร์แตกต่างกันมากเกินไป

• การเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศอย่างเฉียบพลัน เช่นเมื่อช่วงใกล้ๆปลายปี จะมีฤดูหนาวเข้ามา (เข้ามา 3 วันแล้วจากไป…) เราจะพบว่าต้นไม้หลายประเภทมีอาการปลายใบเสีย และบางต้นช้ำน้ำง่ายขึ้นแค่ช่วงนั้นค่

• ะ

ใบช้ำน้ำจากวัสดุที่แฉะมากเกินไป หรือเคยเลี้ยงมาแห้ง แล้วอยู่ดี ๆ พาไปที่ชื้นและร้อนจัด ก็จะแสดงอาการทันที ใบจะค่อย ๆ ใสขึ้น นิ่มขึ้น และละลายไปค่ะ

การรดน้ำมากเกินไป

รดน้ำมากเกินไป (Overwatered) หรือบ่อยเกินไป และต้นไม้เปียกชุ่มเป็นเวลานาน

• การรดน้ำช่วงเย็น หากเรารดมากไป ต้นไม้จะชื้นแฉะไปตลอดทั้งคืน ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่น้ำระเหยออกได้น้อยกว่ากลางวัน การรดน้ำกลางคืนจึงเป็นช่วงที่อาจทำให้ต้นไม้มีโอกาสป่วยจากเชื้อรา รากเน่า และช้ำน้ำได้มากกว่าการรดน้ำช่วงเช้า เพราะช่วงเช้าเรารดพลั้งมือไป แต่อย่างน้อยน้ำก็ระเหยออกได้ไวกว่าค่ะ (ช่วงกลางวันมีทั้งแสงแดด และลมมากกว่ากลางคืน)

• การใช้วัสดุปลูกที่อุ้มน้ำมากเกินไปในต้นไม้ที่ไม่ชอบความแฉะ

• การมีน้ำขังในจานรอง สำหรับต้นไม้ที่ไม่เคยเลี้ยงเปียกๆมาก่อน แล้วอยู่ดี ๆ มีน้ำขังในจานรอง จะพบว่าใบจะช้ำน้ำง่ายมาก ๆ บางต้นแทบจะในทันทีค่ะ โมเจอบ่อยในมอนไทคอน อัลโบ้ต่างๆ ที่ตอนแรกเลี้ยงระบายน้ำดี แล้วสักพักนึงฝนตก น้ำขังจานรอง ใบก็ช้ำไปเลยในวันเดียวกันนั้นค่ะ (ก้นกระถางแฉ

• ะ)

ไม่ว่าเราจะเลี้ยงประคบประหงมดูแลรักษาเค้าไว้ดีแค่ไหน สุดท้ายเมื่อถึงเวลาทิ้งใบเค้าก็จะไปไวกว่าใบเขียวอยู่ดี สำหรับต้นไม้นั้นใบเขียวๆ ถ้าต้นสมบูรณ์จะใช้เวลานานมากๆกว่าจะเริ่มทิ้งใบ แต่สำหรับใบเผือก หรือใบที่ด่างมากกว่าปกติ มักจะมีปัญหามารุมก่อน จึงทำให้ทิ้งใบไปค่ะ อย่างรูปนี้เป็น Philodendron White Wizard ต้นลุ้นเขียวของโมเองค่ะ

ระบบรากยังไม่แข็งแรงดี

เมื่อระบบรากของพืชยังไม่แข็งแรงดี เราจะพบว่ามักเกิดอาการช้ำน้ำได้ง่ายกว่าต้นที่เลี้ยงมาดี รากดีแล้ว เราจะพบว่าต้นไม้ที่พบอาการรากเน่า มักจะประสบปัญหาใบช้ำน้ำ เชื้อราเข้าทำลายใบด้วยเช่นกัน เนื่องจากหากรากไม่ดี ต้นไม้จะไม่สามารถหาอาหารและควบคุมแรงดันน้ำได้อย่างเหมาะสม การคายน้ำก็จะยากลำบากไปด้วย

อายุของใบที่มากขึ้น

แม้ว่าเราจะเลี้ยงดูเค้ามาดีมาก แต่ไม้ที่ใบเผือกมากๆ ไม่ช้ำวันนี้ ก็อาจช้ำวันหน้าได้ค่ะ

• ใบล่างๆ ที่เผือก หรือด่างจัดๆ มีโอกาสเกิดอาการช้ำน้ำสูง เนื่องจากเป็นใบที่อยู่มานานแล้ว มีอายุมาก จะไม่สามารถปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมได้เท่าใบใหม่ๆที่เพิ่งเปิด และธาตุอาหารบางตัวที่เคลื่อนย้ายได้ ถูกย้ายไปยังใบใหม่เมื่อต้นไม้ขาด หรือเมื่อกำลังจะทิ้งใบ

การแก้ไข ใบช้ำน้ำ

เราไม่สามารถทำให้ใบที่ช้ำไปแล้วหายได้ แต่เราสามารถแก้ไขวิธีการเลี้ยงและการดูแลให้ต้นไม้ช้ำน้ำน้อยลงได้

ตัดส่วนเป็น ใบช้ำน้ำ บางส่วนทิ้งไป

• อาจจะเล็มบางส่วนออกสำหรับต้นที่ช้ำน้อย

• อาจตัดทิ้งไปเลยทั้งใบสำหรับใบเผือก เพราะเป็นใบที่ไม่สำคัญต่อการสร้างอาหาร (มีแต่ดูดอาหารไปใช้)

• ไม่ต้องทาปูนแดง เนื่องจากจะทำให้ลามกว่าเดิม (ปูนแดงเอาไว้ใช้ทาแผลตัดชำข้อ หรือตัดราก)

• หากกลัวราเข้าทำลาย ตัดแล้วสามารถพ่นยาฆ่าราประเภทต่างๆ

• ได้

ต้นนี้เป็นอิพิด่างขาว ที่เพิ่งชำข้อมาลงและแตกหลอดออกไป จจะพบว่าแรกๆที่รากยังไม่สมบูรณ์เข้าที่ ใบจะช้ำง่ายกว่าต้นที่ปลูกมานานแล้ว และระบบรากแข็งแรงค่ะ การเลี้ยง บำรุง ดูแล ในที่ๆมีสภาพอากาศความชื้น และอุณหภูมิที่คงที่ จะทำให้ต้นไม้ตั้งตัวได้เร็วมากยิ่งขึ้น

หาวิธีเลี้ยงในบริเวณที่อุณหภูมิและความชื้นคงที่ ลดการย้ายที่

• ลองหาบริเวณเลี้ยงที่สามารถตั้งเค้าไว้นิ่งๆได้ตลอดไม่ต้องย้ายที่

• เลี้ยงในบริเวณที่อากาศถ่ายเทดี

• อุณหภูมิและความชื้นคงที่ ของโมเลือกใต้ต้นไม้ และพื้นโรงเรือนปูด้วยอิฐ (พยุงความชื้นดี)

การฆ่าเชื้อบริเวณที่ใบมีอาการช้ำน้ำ

• ในขณะที่มีใบช้ำ ควรมีการพ่นยาฆ่าเชื้อรา (จางๆบางๆ) เพื่อป้องกันการเข้าทำลายของเชื้อรา ซึ่งจะทำให้บริเวณที่ช้ำลุกลามไวขึ้น

• บริเวณที่ใบช้ำ จะเป็นบริเวณที่เปิดโอกาสให้เชื้อราและแบคทีเรียเข้าจู่โจมต้นไม้ได้ที พยายามให้อากาศถ่ายเทเข้าไว้ เพราะเชื้อราจะเติบโตยากขึ้นค่ะ

• ไม่ควรซ้ำเติมอาการป่วยด้วยสารจับใบที่ทำลายไขใบไม้ หรือสารเคมีที่อันตรายต่อใบเกินไป ถ้าไม่แน่ใจให้ใช้โดสตามฉลากหรือน้อยกว่า

ยาฆ่าราที่โมใช้แล้วดี มีประมาณนี้ค่ะ

1. ฟังกูราน บาโอเวน พวกนี้เป็นยากำจัดเชื้อราแบบสัมผัส เป็นพวกทองแดง ออกฤทธิ์ให้ความร้อน พ่นได้บ่อย อย่าพ่นช่วงมีแดดนะคะ แนะนำให้พ่นช่วงเย็นๆค่ะ ซื้อได้ที่ Shopee จิ้มที่ชื่อข้างล่างนี้ค่ะ

   • ฟังกูราน

   • บาโอเวน

2. ไซมอกซามิล+แมนโคเซ็บ ตัวนี้ดีงาม มีทั้งตัวยาแบบสัมผัส และตัวยาดูดซึมในกล่องเดียวค่ะ เป็นผงมีกลิ่นแรงหน่อยนะคะ แต่ใช้ดีค่ะ ซื้อได้ที่ Shopee จิ้มที่ชื่อข้างล่างนี้ค่ะ

   • ไซมอกซามิล+แมนโคเซ็บ

3. แคปเทน แคปทาไซด์ต่างๆ พวกนี้ใช้ง่ายหาซื้อง่าย ร้านต้นไม้ทั่วไปมีหมดค่ะ

สำหรับการผสมยา หากกะไม่เป็น ไม่ค่อยมีอุปกรณ์วัดตวง สามารถไปคำนวณได้ใน คำนวนอัตราส่วนอาหารทางใบ ปุ๋ยและยา ในหน้านี้โมมีทั้งกล่องคำนวนแบบผงและแบบน้ำ สามารถเลือกใช้ได้เลยค่ะ คำนวนออกมาง่ายๆเป็นหยดเป็นช้อน เหมาะสำหรับสายรีบ สายขี้เกียจวัดตวงเช่นโมเองค่ะ 

5555

เมื่อมีอาการใบช้ำน้ำ อาจพบว่ามีเชื้อราหรือแบกทีเรียเข้าทำลายด้วย เนื่องจากบริเวณที่ช้ำน้ำ เป็นบริิเวณที่เซลล์ของต้นไม้เสียหายและบอบบาง เปิดโอกาสให้จุลินทรีย์อื่นๆเข้ามาหากิน และทำลายได้ง่าย จึงควรพ่นยาฆ่าราบางๆป้องกันไว้ด้วยค่ะ

ลดปริมาณการให้น้ำให้น้อยลงกว่าเดิมในทันที

• เช็คอย่าให้วัสดุแฉะเกินไป

• ให้น้ำเมื่อวัสดุปลูกหรือดินปลูกแห้งลงเท่านั้น

• การให้น้ำ ให้ตอนเช้าจะดีที่

• สุด

สำหรับต้นที่โมชำข้อเพื่อตัดขยาย โมจะใช้วัสดุปลูกที่ไม่แพงมาก แต่มีคุณสมบัติโปร่งระบายน้ำได้ดี ตอนเราเอาออกมาจากที่อบให้เราเลี้ยงชื้นๆไว้ก่อน วัสดุปลูกยังคงเป็นเพอร์ไลท์+พีทมอส แต่เมื่อพักได้ระยะแล้ว ให้เปลี่ยนเป็นกาบมะพร้าวสับ เพอร์ไลท์ หินภูเขาไฟ เพื่อเพิ่มความโปร่งระบายน้ำ เน้นโปร่งไว้ก่อนจะปลอดภัย เพราะเราจะไม่ต้องกลัวพลั้งมือรดน้ำเยอะเกินไปค่ะ

เปลี่ยนวัสดุปลูกให้โปร่งระบายน้ำดีขึ้น อาจผสมวัสดุต่างๆดังนี้ลงไป

• เพอร์ไลท์/เวอร์มิคูไลท์ เพราะอุ้มความชื้นและระบายน้ำได้ดี (แต่เวลาแห้งก็แห้งเลยโดยเฉพาะผิวดิน)

• หินภูเขาไฟ เลก้าบอล ช่วยให้มีช่องว่างระหว่างวัสดุปลูกมากขึ้น ทำให้รากเดินได้ดีแข็งแรง

• ระวังอย่าให้รากขาดมาก และไม่ควรล้างราก เนื่องจากระบบรากที่แย่ลง จะทำให้อาการช้ำน้ำเกิดมากขึ้น และลามไวค่ะ

โมทำโพสต์อธิบายวัสดุปลูกแต่ละตัวไว้อย่างละเอียด เดี๋ยวพอสอบ Final เสร็จโมมาลงในเว็บไซต์ให้นะคะจะได้อ่านง่ายขึ้นค่ะ

การป้องกันไม่ให้เกิดใบช้ำน้ำ

ในต้นไม้ที่มีความด่าง ความเผือกมาก อาการช้ำน้ำก็แทบจะเป็นอาการที่หลีกเลี่ยงได้ยาก แต่เราสามารถบำรุง ดูแล เลี้ยงดูให้ต้นไม้แสดงความสวยออกมานานๆ ก่อนที่ใบเผือก หรือใบที่ด่างมากนั้นจะเริ่มช้ำเริ่มเสียได้ ดังนี้

บำรุงต้นไม้ให้มีความแข็งแรงอยู่เสมอ

โมพบว่าต้นไม้ที่อยู่กับเรามานาน เติบโตดี เปิดใบรวดเร็ว แทบจะไม่ช้ำน้ำเลยถ้าไม่ใช่ใบเก่า ๆ ที่มีอายุมากแล้ว หากเราบำรุงดี วัสดุปลูกโปร่งๆดีๆ ระบบรากแข็งแรงมากแล้ว รดน้ำเท่าไหร่ก็แทบจะไม่มีอาการผิดปกติให้เห็น ตากฝนก็ยังได้ เพราะโมมีอิพิด่างขาวที่เลี้ยงตากแดดบ่าย และตากฝน 100% อยู่ แต่ใบสมบูรณ์แข็งแรงมากๆอยู่ค่ะ โมพบว่าระบบรากเค้าแน่นมาก โตไว จากการบำรุงอย่างพ

นนะคะ

โรงเรือนของโมเองค่ะ เน้นอากาศถ่ายเท ร่มเย็น คุมความชื้นดี ป้องกันแมลงได้ พื้นใช้อิฐ เพราะเมื่อโดนน้ำแล้วเค้าจะเย็นค่ะ อีกทั้งยังคุมความชื้นในโรงเรือนได้ดีด้วย

หาวิธีเลี้ยงในบริเวณที่อุณหภูมิและความชื้นคงที่

ไม่ควรยกเข้าออกบริเวณบ้านส่วนต่างๆบ่อยเกินไป หรือเปลี่ยนอุณหภูมิและความชื้นไวเกินไป เช่น กลางวันร้อนมาก ชื้นมาฝนตก ส่วนกลางคืนเปิดแอร์ อากาศแห้งมาก การเหวี่ยงสวิงของอุณหภูมิและความชื้นแบบนี้ ทำให้พืชอ่อนแอ ส่งผลให้โรคต่างๆเข้าทำลายพืชได้